PEŞƏ BAYRAMINIZ MÜBARƏK
DƏYİŞƏN DÜNYANIN DƏYİŞMƏZ İNSANLARI KİTABI
(Sənədli, publisistik roman)
YAŞADAN YAŞAYIR...
(ixtisarla)

Harada tibb sənəti sevilirsə, deməli orada insanlıq da sevilir.
                                (Naməlum)
Özün yan, başqasına işıq sal. Çünki, insanın qəlbi ömrünün sonunadək inkişafdadı. Həkimin qəlbinin işığı nə qədər gur yanarsa, o bir o qədər insanlığa onun şəfa tapmasına vəsilə olar. Elə peşələr var ki, onlar mütəmadi olaraq öz üzərində məlumatlanmağı, öyrənməyi, təkmilləşməyi, mükəlləşməyi tələb edir. Peşənin qədimi və şərəflisi olan təbiblik-həkimlik peşəsi! Heraklitdən (Hipokratın atası), Hipokrtadan üzü bəri inkişaf edə-edə gələn həkimlik. Bu peşə ən ali varlığa – dünyanı idarə edən insana xidmət edir. Sağlam bədən, sağlam gələcəyin bünövrəsidi, sağlam bədəndə, sağlam ruh kəlamı da elə-belədən ortaya çıxmayıb. Həkimlik peşəsi qürur deməkdi, həkim şəfa paylayandı, həkim xoşbəxtlik paylayandı, həkim yaradıcıdı. Hər dövrün istinad etdiyi məbədgahı olub. Tibb elminin “Allahı” sayılan Hipokrat şəfa allahlarına, ilahələrinə and içmişdir; məsləkində düz yoldan çıxmayacağına insanlığa ləyaqətlə qərərsiz xidmət edəcəyinə and içmişdir (düşmən əsgərini sağaltması, Hipokrat haqqında əsatirdən). Bu Hipokratın həkim əqidəsinə olan sədaqət nümunəsi idi. Dəyişən zamandır, əqidə isə dəyişməz qalır. Hipokrat: “Bütün tanrıların şahidliyi ilə and içirəm ki, verdiyim sözə və götürdüyüm öhdəliklərə gücüm, dərrakəm çatdığı qədər əməl edəcəyəm. Bu sənətdə müəllim valideynlərim kimi tanıdıqlarıma axıradək ehtiramla baş əyəcəyəm. Təbabət qanunlarına sadiq olacağıma, hara daxil olaramsa ancaq xəstənin sağlamlığımı düşünəcəyəm”... Əsirlər bir-birini əvəz etmiş Hipokratın adı bütün dünyada bu peşənin embeleminə çevrilmişdir. Dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində Tibb Universitetinin məzunları eyni adı müqəddəs qəbul edərək “Hipokrat andı” içirlər.
Dünya yaranışından bəri insan övladının həyatda mövcud olub yaşaması üçün Allah hər bir şeyi öz yerində, öz qaydasında tənzimləyir. Nə az, nə çox, nə artıq, nə əskik. Bu Allahın nizam tərəzisidir. Dəyişməz, pozulmaz. İnsan bu həyatda yarandığı gündən (məqsədli insan) qarşısına qoyduğu məqsədləri həyata keçirmək üçün mücadilə meydanına atılır. Bu yolda rastlaşdığı maneələr məqsədli insanı yolundan azdıra bilmir. Rastlaşdığı maneələri həyatın uğursuzluğu deyil, dərsi, sınağı olaraq qəbullananlar qaliblərdi. Maneələr potensial şansların stimuludur. Peşəkar həkim məsləkinin aparıcı qüvvəsidir. Mən Musa həkimi əyani tanımıram, sadəcə yaxşı da, pis də tez gözə çarpır. Ərazisi kiçik, xarakteri böyük Azərbaycanımızda hər yaxşının öz tanıtımı, öz sağolu var. Pisdən danışıb bu yazıya neqativ yükləmək istəmərəm. Mən yaxşı insandan, peşəkar həkimdən, alimdən söhbət açıram.
1988-1994-cu illər Azərbaycan Tibb Universitetindən başlayaraq, sadədən-mürəkkəbə gedən yol (qradasiyaya qalxma). Mən hər inkişafı təbiət qanunlarına istinad edərək göstərirəm yazılarımda. Bəlkə bu həm də mənim birinci təhsilimin Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi olması ilə əlaqəlidir. Hər kəs öz təhmətinin nəticəsi ilə ortama gəlir. “Məqsəd görürəm, maneə görmürəm” deyənləri çox sevirəm. Musa doktor kimi insanlara əgər əvvəl onlar peşəni seçib gəlirlərsə, sonra peşə onları seçir.  Sonra isə peşə özü onlara tərəf xidmət etməyə başlayır. Bu isə Allahın nizam tərəzisində “Səndən hərəkət, məndən bərəkət” prinsipinə əsaslanaraq öz istinad nöqtəsini tapır. Uğur özünü yaradanların yol yoldaşıdır. Təhsilin əsası, nüvəsi təcrübə və fasiləsiz zəhmətdir. Qazanılmış təcrübənin mərkəzində narahat zəhmətli həyat dayanır. 1990-cı ildən başlayaraq 2020-ci ilədək davam edən, sadədən-müərkkəbə gedən yolun axarı.
Zəruri giriş:
•    2020-hal-hazırda – Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanası, Bakı, Azərbaycan, Baş Direktor
•    2014-2020 - BONA DEA Beynəlxalq hospital, Bakı, Azərbaycan, Baş həkim / Baş direktorun müavini
•    2014 - Mərkəzi Klinika Xəstəxana, Bakı, Azərbaycan, Baş İcraçı direktor
•    2012 – 2014 - Mərkəzi Klinika Gəncə Diaqnostika Mərkəzi, Gəncə, Azərbaycan, Baş İcraçı direktor
•    2011-2014 - Mərkəzi Klinika Gəncə Xəstəxanası, Gəncə, Azərbaycan, Baş Həkim
•    2011-2012 - Mərkəzi Klinika Xəstəxanası (Mərdəkan filialı), Bakı, Azərbaycan, Baş Həkim
•    2009-2014 - Mərkəzi Klinika Ambulatoriya, Bakı, Azərbaycan, Baş Həkim
•    2003-2014 - Mərkəzi Klinika Xəstəxanası, Bakı, Azərbaycan, Həkim anestezioloq
•    2000-2003 - Müxtəlif özəl xəstəxanalar, Bakı, Azərbaycan, Həkim anestezioloq - reanimatoloq
•    1996-2000 - Dnepropetrovsk şəhər xəstəxanası, Ukrayna, Həkim anestezioloq – reanimatoloq.

Dr. Musa Abbasovun qəlbimizdəki portreti

Musa doktor həm də vətənsevər, vətənpərvər vətən oğludu. İnsan portretində bu və ya digər sadalamalardan biri əskik gələndə bu dəyərin sanbalı, yükü, qiyməti azalır. Peşəkar bütün müsbət xüsusiyyətləri özündə ehtiva edəndə şəxsiyyətə çevrilir, nümunəyə çevrilir. “Milli intibah nədən başlayır”? sualına cavab artıq tapılıb. Xalqın gələcəyinə, toplumlar savaşında özünü qoruya biləcəyinə təminat verən hərəkətverici qüvvə, mənəvi qida, güc nədədi? Tarixi inkişafın hər hansı məntiqi qanunu varmı, bu inkişaf hansı fəlsəfi yanaşma və ya sistemlə izah oluna bilər, tarixi elmləri dar çərçivələri əhatə edən qanunlarla dərk etmək olmaz. Bu gəlinən son qənaətdir, çünki unudulan başqa amillər bu gün özünü çox parlaq nümunəsi ilə ortaya qoydu; Allahın iradəsi ilə, ruh, yer tarixi ilə kosmik mövcudluğun əlaqəsi... Xüsusən də mənəviyyat! Azərbaycanın bu günü və gələcəyi, türklülüyün tarixi və taleyi, Azərbaycan insanının mənəvi durumu, yaşadığı faciələlər, ümid və arzuları son iki yüz ildə həyatımızın başlıca mövzusu olmuşdur. Bu müstəvidə həm də dünyanı görmək olur; Azərbaycan xalqının son iki yüz ildəki tarixi – faciələr tarixidi. Gəlinən nəticə isə budur, xalqın bir xalq, dövlətin bir dövlət olmasında ən ümdə amil insanın milli əxlaq sahibi olmasıdı. Əxlaq ümumbəşəri dəyərdi. Son otuz il bizə bunun nə dərəcədə zəruri lazımlı olduğunu dəfələrlə sübuta yetirdi. Bu cür əxlaq insanlarının yetişməsi bütün müsəlman türk dünyası üçün ideal bir modeldi. Dr. Musa Abbasov məhz peşəkar həkim olmaqla yanaşı həm də milli-mənəvi əxlaq modeli ilə yaşayan nümunədi. Vətənin azadlığı uğrundan gedən Birinci Vətən – Qarabağ savaşının könüllü iştirakçısıdı. Hər insan kimi hər millətin də öz taleyi, öz yolu, içində gəzdirdiyi Məni – Allahı var. Dövlətin dövlət, millətin millət kimi yetişməsində doktor Musa Abbasov kimi milli, mənəvi, əxlaq modelli insan xalqının, vətəninin rifahı, sağlamlığı, azadlığı yolunda mücadilələrdə yetişib bərkimiş bir həkim, bir vətəndaş nümunəsidi. Ölkə başdan-başa qurulur, bunu, inkar etmək naşükürlük olar. Ancaq bir az da içimizin, daxilimizin quruculuğunu düşünməliyik. İçdən çökdürüləni çölün bər-bəzəyi qorumaz! Bunu doktor Musa Abbasov kimi vətənsevərlərimizin, peşəkarlamızın, ziyalılarımızın həyat əxlaq modelinə baxıb öyrənmək lazımdı. Yaxşıdan götürmək isə ayıb sayılmaz, bu əslində  müdrikliyə, özünədərkə gedən ən böyük yoldur. Azərbaycanın böyük gələcəyi xalqımızın milli əxlaqi dəyərlərə söykənən yolu intibahdan başlayır. Bu yolda isə əsas bələdçilərimiz doktor Musa Abbasov kimi nümunəvi vətənpərvər peşəkarlamızın keçdiyi həyat yolu bələdçimizdi!
Və, nəhayət narahat insan, peşəkar həkim, alim və rəhbər işçi, vətənpərvər insan, hərəsi özü-özlüyündə böyük zəhmət, məsuliyyət, peşəkarlıq tələb edən sahə. Musa Abbasov bu gün respublikanın nəhəng xəstəxanalarından birinin – Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanasının baş direktoru vəzifəsini icra edir. Bu onun taledən gələn bəxşişidi. Uzun zəhmətli yolunun qoyduğu elmi sərmayəsinin uğurlu nəticəsidi. Tanrı etibarlı insanları çox sevir. Öz peşəsinə, məsləyinə, xalqına, vətəninə etibar müstəvisindən yanaşanlar göz önündədi, şəxsiyyət olaraq da, peşəkar olaraq da. Musa həkim kimi peşəkarlara durğunluq kəlməsi yaddır. Daim inkişaf, daim hərəkət, daim öyrənmək, oxumaq həkimlik peşəsinin özü belə dayanmağı, durğunluğu sevmir.

Zəruri giriş:
Təhsil və elmi dərəcələr:


•    2008-2013 – Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutu, Azərbaycan, Tibb Üzrə Fəlsəfə Doktoru
•    2008-2009 - Ankara Bayandır Xəstəxanası, Türkiyə, Anesteziloq (Kardio-anestezioloq)
•    1994-1995 - Ak. M.Ə Mirqasımov adına Respublika Klinik Xəstəxanası, Azərbaycan, İnternatura (anestezioloq-reanimatoloq)
•    1988-1994 - Azərbaycan Tibb Universiteti, Azərbaycan, Müalicə işi


Təlim və konfranslar:

•    2017 - Xəstəxana e-İdarəetmə Sistemləri (İT, HIS), təlim, ABŞ
•    2012 - Avropa Anestezioloqlar Konqresi, Fransa
•    2010-2011 - Xəstəxana idarəetmə, təlim, Belçika
•    2010 - Xəstəxana idarəetmə, təlim, Almaniya
•    2009-2014 - Xəstəxana idarəetmə, təlim, Türkiyə (hər il)

Məqsədi, planı olan insanlar daxili potensiallarına inananlardı. Musa Abbasov belələrindəndir. Bunu mən demirəm, onun ortaya qoyduğu nəticələr işıqlı həyat yolu deyir. Məqsəd görürəm, maneə görmürəm prinsipi ilə yaşayanlardan biri olan narahat insan, peşəkar həkim, alim, doktor Musa Abbasov dedisə edəcək. Bu onun həyat fəlsəfəsidi, həyat amalıdı. Bu Musa həkimin 1994-2023-cü ilədək çıxdığı həyat yoludu. Çətin, keşməkeşli, zəhmətli və şərəfli. Bundan sonra da Musa həkimə bu yolda yeni-yeni uğurlar, qələbələr və peşə sevinləri arzusu ilə...

Hürü Hacızadə     -      Fərid Faiqoğlu
Yazıçı-publisist                AJB-nin üzvü